ο Μεταξας δεν ειπε ούτε "ναι" ούτε "όχι". απλως άκουσε την εισβολή των Ιταλων, δεν προλάβαινε να κάνει τίποτα, ήθελε ουδετερότητα, αναγνώριζε την ανωτερότητά τους...
«Εμισησα το επάγγελμα μου μπροστά στον υπερήφανο γέροντα και μετά βίας συγκράτησα την συγκίνηση μου…» εξομολογήθηκε ο Γκρατσι.«Ήταν κάτι το συγκλονιστικό!Τα χέρια που κρατούσαν το χαρτί έτρεμαν ελαφρά, και μέσα από τα γυαλιά έβλεπα τα μάτια του να βουρκώνουν όπως συνήθιζε όταν ήταν συγκινημένος» τονισε χαρακτηριστικά.
«Η ευθύνη του πολέμου αυτού βαρύνει αποκλειστικά την ιταλική κυβέρνηση»
σχόλιο στα ανωτέρω
ο Ιταλός βλέπει έναν γέρο αλλά υπερήφανο γέρο. άρα δεν έπρεπε να τον προσβάλει. έπρεπε η εισβολή να γίνει με τέτοιον τρόπο, ώστε να μη θιγει η υπερηφάνεια του γέρου. ο Μεταξας έκλαιγε! και ειχε καλή γνωριμία με τον Γκράτσι, αφου τον ειχε ξαναδει να βουρκώνει.
Την καθορισμένη ώρα, 10 περίπου λεπτά πριν από τις 3, ο στρατιωτικός ακόλουθος ο διερμηνέας και εγώ φτάσαμε στην καγκελόπορτα της μικρής Βίλας όπου έμενε ο πρωθυπουργός...
σχόλιο
το τελεσίγραφο δόθηκε στις 3 τα χαράματα και μετά από δύο ώρες οι Ιταλοί έκαναν εισβολή. άρα ηταν σίγουροι ότι θα περνουσαν πολύ άνετα τα σύνορα. δεν ειχε σημασία τί θα έλεγε ο Μεταξας. απλή ενημέρωση του έκαναν.
...«Ο Έλλην Πρωθυπουργός όταν ετελείωσε την ανάγνωσιν του κειμένου, με προσέβλεψε και με φωνήν συγκεκινημένην, αλλά σταθεράν μου είπεν:
Ωστε έχομεν πόλεμον! (alors c’est la guerre!)
Εδόθη η απάντησις ότι τούτο δεν ήτο απαραίτητον και ότι η Ιταλική Κυβέρνησις ήλπιζεν, ότι η Ελληνική θα εδέχετο την αξίωσίν της και θα άφινε τα Ιταλικά στρατεύματα να διέλθουν δια να καταλάβουν τα στρατηγικά σημεία της χώρας.
Και που είναι τα στρατηγικά σημεία, περί των οποίων ομιλεί η διακοίνωσις? ηρώτησεν ο Έλλην Πρωθυπουργός.
Δεν δύναμαι να σας είπω Εξοχώτατε.
Η Κυβέρνησίς μου δεν με επληροφόρησε.
Εκείνο το οποίον γνωρίζω είναι ότι το τελεσίγραφον εκπνέει την 6ην ώραν.
Εν τοιαύτη περιπτώσει η διακοίνωσις αύτη αποτελεί κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
-Οχι Εξοχώτατε, είναι τελεσίγραφον.
-είναι ισοδύναμον προς κήρυξιν πολέμου.
-αλλά θα παράσχετε βέβαια τας ευκολίας τας οποίας ζητεί η κυβέρνησίς μου.
-«ΟΧΙ» απάντησεν ο Έλλην Πρωθυπουργός.
Δεν δύναται ουδέ λόγος καν να γίνη περί ελευθέρας διελεύσεως.
σχόλιο
δηλαδή, το 'όχι" ειχε να κάνει με την ελεύθερη διέλευση. αν συζητουσε με τον Βασιλια και τον Στρατάρχη, ίσως απεφάσιζαν διέλευση αλλά με κάποιους όρους.
Ακόμη όμως, εξηκολούθησεν, και αν υπετίθετο ότι έδιδα μίαν τοιαύτην διαταγήν – διαταγήν την οποίαν δεν είμαι διατεθειμένος να δώσω, είναι τώρα τρείς το πρωί.Πρέπει να ετοιμασθώ να κατέβω εις τας Αθήνας, να εξυπνήσω τον βασιλέα, να καλέσω τον υπουργόν των Στρατιωτικών και τον Αρχηγόν του Γενικού Επιτελείου, να θέσω εις κίνησιν όλας τας στρατιωτικάς τηλεγραφικάς υπηρεσίας, ούτως ώστε μία τοιαύτη απόφασις να καταστή δυνατόν να γίνη γνωστή εις τα πλέον προκεχωρημένα τμήματά μας εις τα σύνορα. Όλα αυτά είναι πρακτικά αδύνατα.Ο Μεταξάς πρόσθεσε:«Vous voyez bien que c’ est impossibile (βλέπετε λοιπόν πολύ καλά ότι αυτό είναι αδύνατο).Η ευθύνη του πολέμου αυτού βαρύνει αποκλειστικά την ιταλική κυβέρνηση.H κυβέρνησή σας ήξερε πολύ καλά ότι η Ελλάδα το μόνο που επιθυμούσε ήταν να παραμείνει ουδέτερη, αλλά και ότι είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε το εθνικό έδαφος εναντίον οποιουδήποτε».
σχόλιο
ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξας δεν ειναι διατεθειμένος να επιτρέψει την ελεύθερη διέλευση των Ιταλων. δεν προλαβαίνει να συγκαλέσει συμβούλιο, "η ευθύνη του πολέμου", λέει, "βαρύνει αποκλειστικά την ιταλική κυβέρνηση". αλλά για να γίνει πόλεμος χρειάζονται δύο αντίπαλοι. επομένως, δεν ήθελε πόλεμο ο Μεταξας! ήθελε ουδετερότητα αλλά από ανάγκη, αφου δέχεται επίθεση, θα υπερασπιστει το εθνικό έδαφος. βέβαια, όταν ο εισβολέας ειναι φίλος, ο Μεταξας ηταν φιλογερμανός, και ειναι πιό δυνατός, θα πολεμήσει για τα μάτια του κόσμου. εν γνώσει ή εν αγνοία του έπαιξε το παιχνίδι των Άγγλων, οι οποιοι λίγους μηνες αργότερα και τον δολοφόνησαν.
Του απάντησα ενώ σηκωνόμουν ότι ήλπιζα ακόμη ότι θα λάμβανε υπόψη του τη διαβεβαίωση που του δινόταν στη διακοίνωση σύμφωνα με την οποία η ιταλική κυβέρνηση δεν είχε καμία πρόθεση να θίξει την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ελλάδος και ότι θα γνωστοποιούσε στην πρεσβεία πριν από τις 6 ότι η χώρα του δεχόταν τα ιταλικά αιτήματα.
Ο Μεταξάς δεν μου απάντησε.
σχόλιο
ο Μεταξας δεν απήντησε (ούτε "ναι" ούτε "όχι") ! ο Γκράτσι του λέει πως η ανεξαρτησία της Ελλάδας θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά την εισβολή! άρα τα καθεστωτα ηταν ίδια, ακροδεξιά, οπότε μία απλή εκδούλευση θα έκανε η Ελλάδα στα σχέδια των Ιταλων και των Γερμανων.
Με συνόδευσε στην έξοδο υπηρεσίας από την οποία είχα μπει πριν από ένα τέταρτο και όταν ήμασταν στο κατώφλι μού είπε: «Vous etes les plus forts…» (είσαστε οι πιο δυνατοί) χωρίς να αναπτύξει περισσότερο τη σκέψη του, με τη φωνή, αυτή τη φορά, βαθιά αλλοιωμένη.Με τη σειρά μου δεν ήξερα τι να απαντήσω στα λόγια αυτά και στη βαθιά λύπη που τα δονούσε.»
σχόλιο
στα ανωτέρω ο Μεταξας παραδέχεται ότι οι Ιταλοί ειναι πιό δυνατοί και η φωνή του αλλοιώθηκε, επειδή λυπόταν.
Υποκλίθηκα μπροστά του με το βαθύτερο σεβασμό και βγήκα από το σπίτι του».
(Mού είπαν ότι λίγους μήνες μετά αργότερα, μία Ελληνίδα, όταν πήγε να υποβάλει τα συλλυπητήριά της στη χήρα του θέλησε να καθίσει στην πολυθρόνα εκείνη όπου είχα καθίσει τη μοιραία εκείνη νύχτα. Η κυρία Μεταξά συγκράτησε την επισκέπτρια λέγοντάς της «μην κάθεσαι στην πολυθρόνα εκείνη, είναι η πολυθρόνα που κάθισε ο Γκράτσι τη νύχτα της κήρυξης του πολέμου»).
σχόλιο
η χήρα του Ιωάννη Μεταξα θεωρουσε κάτι "ιερό" την καρέκλα που κάθισε ο Γκράτσι!!! επομένως, ηταν πολύ γνωστοί και αγαπητοί φίλοι.
Πληροφορίες, Εμμανουέλε Γκράτσι,«Il principio della fine l’impresa di Grecia» ,militaire.gr
