Γιατί προτρέπουμε τους ανθρώπους να μάθουν να ψέλνουν έστω και πρακτικά:
1. για να μην φτάσουμε στο σημειο να τα λέει όλα ο ιερέας (μου συνέβει κάπου-κάποτε...)
2. για να μην έχουμε ανάγκη από έναν ψάλτη, αφου θα έχουμε γεματα τα αναλόγια από πρακτικούς ψάλτες. έτσι θα κάνουμε την δουλειά μας, που λένε, χωρίς να σκεφτόμαστε αν ηρθε ο ψάλτης ή αν έχουμε ψάλτη. αναπληρωματικοί ψάλτες, ει δυνατόν, θα γίνουν όλοι οι πιστοί, όλοι όσοι μπαίνουν μέσα στο Ναό. βέβαια υπάρχουν και κάποιες προϋποθέσεις, π.χ. να βλέπει, να ακούει, να ξέρει να διαβάζει κλπ.
3. η πρακτική ψαλτική ειναι το καλύτερο Κατηχητικό σχολειο. ο καθένας από το σπίτι του ετοιμάζεται για την επόμενη Θεία Λειτουργία ή Ιερή Ακολουθία, - δεν χρειάζεται καν να συγκεντρωνόμαστε σε έναν ιδιαίτερο χωρο για μάθημα- και βλέποντας τις λέξεις των τροπαρίων και ακούγοντας στο γιουτιουμπ, ή αλλου, πως ψάλλονται, οφελειται πνευματικά και προσεύχεται συγχρόνως.
4. η συμμετοχή μας στην τέλεση των Μυστηρίων ειναι και ένα κίνητρο να πηγαίνουμε στην Εκκλησία και μάλιστα νωρίς, όχι στο "Πάτερ ημων...".
5. με τα μέσα που υπάρχουν σήμερα, κινητά, τάμπλετ, φωτοτυπίες, βιβλία, σπιράλ, μαθαίνουμε αβίαστα το Τυπικό της τέλεσης των ακολουθιων, το οποιο ειναι λίγο λαβύρινθος και μάλιστα για τους αρχάριους. όλα ειναι στη σειρά και μπορουμε και να εκτυπώσουμε σε Α3 ή Α4 τις ακολουθίες και να τις έχουμε στην βιβλιοθήκη μας αρχειοθετημένες σε φακέλους.
6. όταν ξέρουμε τίς ακολουθίες, τα μέρη τους, σε ποιά σημεια ειναι σταθερές, που αλλάζουν κλπ. , ανοίγουμε και συζήτηση γύρω από το τί λέμε, ποιός έκανε λάθος, ποιό ειναι το σωστό, τί παραλείπεται για λόγους συντομίας ή Τυπικου κλπ. και ακονίζουμε έτσι και το μυαλό μας...
7. Παράλληλα με την προσευχή βελτιώνουμε και τα ελληνικά μας. Γκουγκλάροντας -παλιά άνοιγαν τα λεξικά- μαθαίνουμε την σημασία των λέξεων, την ετυμολογία τους κλπ..
8. Τέλος, από χόμπι μπορει να γίνει η ψαλτική αποκλειστική απασχόληση.
η διάρκεια της Θείας Λειτουργίας:
1. χωρίς ψάλτη: 7.30 π.μ. -8.30 π.μ.(τα λέει όλα ο ιερέας)
2. με αναγνώστη: 7.30-9 π.μ. (ο πρακτικός ψάλτης ξέρει μόνο την Θεία Λειτουργία)
3. με ψάλτη που ξέρει τα βασικά: 7.30-9.30, (ο ψάλτης ξέρει και λίγο από τον Όρθρο)
4. με ψάλτη: 7.30-9.45' (Όρθρος και Θεία Λειτουργία)
(κάποιοι θα θέλανε να βρισκόμαστε στο 1...)
το καλύτερο κατηχητικό ειναι να έχει ο καθένας τις φωτοτυπίες των ακολουθιων ή βιβλίο (ή να κρατα το κινητό-τάμπλετ του) και να παρακολουθει τον Όρθρο-Θεία Λειτουργία από το στασίδι-καρέκλα του ή , ακόμη καλύτερα, να βρίσκεται κοντά στο αναλόγιο. έτσι αβίαστα γίνεται και ψάλτης, διότι όλοι ειναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στις ακολουθίες και όχι να αφήνουν έναν ψάλτη να κάνει κουμάντο...(αυτό δεν αρέσει στους επίσημους ψάλτες, ¨τους χαλάω την πιάτσα", θέλουν να κρατανε την θέση τους συνδικαλιστικω τω τρόπω και να κλωτσάνε, κυριολεκτικά, όποιον δεν τους αρέσει. [να μοιράζει ο ιερέας φωτοτυπίες με τις ακολουθίες ή βιβλία και κάποιοι να αντιδρουν]...).
έτοιμες Ακολουθίες σε Α4, σε μορφή ιστοσελίδας και η δική μου πατέντα σε Α3!!!!!!
η δική μου πατέντα σε Α3: https://apologhtika.blogspot.com/2024/08/2024.html και εδω: https://apologhtika.blogspot.com/2023/10/4.html η πρωτοτυπία μου ειναι στο μέγεθος, Α3, το οποιο μας δίνει την δυνατότητα, να αρχειοθετουμε πιό εύκολα την κάθε Ακολουθία εκτυπωμένη, χωρίς να πιάνει πολύ χωρο στην βιβλιοθήκη και χωρίς να χανόμαστε στις πολλές σελίδες των άλλων ιστοτόπων. χρειαζόμαστε 12 φακέλους, ένα για κάθε μηνα, για να εντοπίζουμε πιό εύκολα την Κυριακή (ένα φυλλο για τον Όρθρο και ένα για την Θεία Λειτουργία) ή την εορτή σε χαρτί Α3 και κανα δυο ακόμα για τις υπόλοιπες ακολουθίες-Μυστήρια, π.χ. γάμος, κηδεία, βάπτιση, ευχέλαιο, αγιασμός κλπ.. επίσης, στο χαρτί μεγέθους Α3 έχουμε μεγαλύτερη εποπτεία σε όλο το κείμενο, αφού σε ένα δευτερόλεπτο το μάτι μας πηγαίνει από την αρχή στην μέση και στο τέλος της Ακολουθίας.
ιστοσελίδες που εντόπισα με έτοιμες για εκτύπωση τις ιερές ακολουθίες. το μειον τους ειναι οι πολλές σελίδες Α4:
1. https://melodos.com/bibliothiki/
2. https://akolouthies.wordpress.com/
4. https://pantokrator.info/9-martiou-2025-kyriaki-a-nisteion-kyriaki-tis-orthodoxias/
και σε μορφή ιστοσελίδας:
5. https://glt.goarch.org/ το καλό αυτης της σελίδας ειναι ότι έχει όλα τα βιβλία της Εκκλησίας και στις ακολουθίες βλέπεις κάπου κάπου το "ακουτε", οπότε πατας επάνω και ακους πως ψάλλεται το συγκεκριμένο τροπάριο!
6. https://dcs.goarch.org/goa/dcs/dcs.html ελληνοαγγλικά! και με έτοιμες για εκτύπωση τις ακολουθίες.
με το κινητό ή το τάμπλετ μπορει να παρακολουθει όποιος θέλει τις ιερές Ακολουθίες μέσα στο Ναό αλλά οι ψάλτες καλύτερα να έχουν βιβλία μπροστά τους ή φωτοτυπίες. η Εκκλησία της Ελλάδος και το Πατριαρχειο σχεδόν απαγορεύουν στους ψάλτες να χρησιμοποιουν το κινητό τους για να ψάλλουν...
Σε μικρή Ενορία εφαρμόζω το εξης τυπικό: 7.30 π.μ. έναρξις της Προσκομιδης και παράλληλα ανάγνωσις της Θείας Μεταλήψεως από κάποιον που ξέρει να διαβάζει. στις 8 π.μ. έναρξις του Όρθρου, εάν υπάρχει κάποιος που ξέρει να τον ψάλλει (διαφορετικά μπαίνουμε κατ'ευθείαν στη Θεία Λειτουργία. απαράδεκτο ο ιερέας να κάνει και τον ψάλτη-όταν χρειαστει να λειτουργήσει χωρίς ψάλτη κάνει την Προσκομιδή εκφώνως, για να ακουν οι παρευρισκόμενοι, και αμέσως μετά η Θεία Λειτουργία. διάρκεια: 20'+ 40'= 1 ώρα).
ο Όρθρος, όταν ο "ψάλτης" δεν μπορει ούτε τη σελίδα να γυρίσει σε ένα βιβλίο, αποτελειται από τον εξάψαλμο, συναπτή, Ευαγγέλιο, την Θεοτόκον και Δοξολογία (διάρκεια μισή ώρα)- διάρκεια: (μισή ώρα η Προσκομιδή εκφώνως), μισή ώρα η Θεία Μετάληψη, μισή ώρα ένας Όρθρος και μία ώρα η Θεία Λειτουργία=1.30' ή 2 ή 2.30' ώρες σύνολο-.
όταν ξέρει να ψέλνει, τότε ο Όρθρος διαρκει μία ώρα. εάν δεν καταφέρνει να τελειώνει σε μία ώρα, κόβουμε μέρος του Όρθρου, π.χ, τους Αίνους-διάρκεια: μία ώρα ο Όρθρος και μία ώρα η Θεία Λειτουργία= 2 ωρες ή (εάν ο ψάλτης έχει απαιτήσεις), 1.30' ο Όρθρος και 1 ώρα η Θεία Λειτουργία=2.30'ώρες-.
στην Θεία Λειτουργία μοιράζουμε ένα φύλλο Α4 https://apologhtika.blogspot.com/2023/10/4.html (ή σπιράλ ή βιβλίο), που έχει την Θεία Λειτουργία και χωρίς προεργασία -αφου όλα ειναι στη σειρά- βγάζουμε την Θεία Λειτουργία με οποιονδήποτε Ορθόδοξο Χριστιανό, αρκει να θέλει και να μπορει (να ξέρει να διαβάζει, να βλέπει ή να έχει τα γυαλιά του...)
Σύνοψις για την διάρκεια όλης της ακολουθίας: ο ιερέας μπαίνει στο Ναό. εάν δεν υπάρχει ψάλτης, κάνει εκφώνως την Προσκομιδή και τελει την Θεία Λειτουργία μόνος λέγοντας και τα του χορου (σύνολο μία ώρα, 20+40=60'). εάν έχει πρακτικό ψάλτη, ξεκινα την Προσκομιδή και ο πρακτικός ψάλτης διαβάζει την Θεία Μετάληψη, μέχρι να τελειώσει η Προσκομιδή (εάν δεν γίνει Όρθρος, η διάρκεια ειναι μιάμιση ώρα). μετά ξεκινα ο Όρθρος ο οποιος διαρκει μισή ώρα και τέλος μπαίνουμε στην Θεία Λειτουργία, η οποία διαρκει μία ώρα (σύνολο 2 ωρες). εάν υπάρχει επίσημος ψάλτης (η Προσκομιδή γίνεται παράλληλα με τον Όρθρο), ο Όρθρος διαρκει μιάμιση ώρα και μία η Θεία Λειτουργία= 2.30'ωρες.
δεδομένα:
1. οι πιστοί έρχονται στο Ναό γύρω στις 8 π.μ.
2. ο Όρθρος διαρκει από μία ώρα μέχρι δύο.
3. η Θεία Λειτουργία διαρκει μία ώρα.
4. 10 π.μ. πρέπει να έχει τελειώσει η Θεία Λειτουργία, διότι τα παιδιά φωνάζουν, οι ηλικιωμένοι θέλουν να πάρουν τα χάπια τους κλπ.
άρα, ο ιερέας έρχεται στο Ναό στις 7.30, χτυπα η καμπάνα και αρχίζει ο Όρθρος και η Πρόθεση. στις 9 το αργότερο αρχίζει η Θεία Λειτουργία. οι ψάλτες ειναι υποχρεωμένοι να έχουν τελειώσει τον Όρθρο στις 9 παρά. αν δεν... ο ιερέας τους λέει να περάσουν στην Δοξολογία, όταν δει ότι η ώρα ειναι 9 παρά τέταρτο και δεν έχει τελειώσει ο Όρθρος.
το "δι'ευχων των αγίων..." (ή το "Χριστός ανέστη..." στην περίοδο του Πάσχα) της Θείας Λειτουργίας, δηλαδή το τέλος της, εξαρταται από την διάρκεια του Όρθρου.
η Θεία Λειτουργία διαρκει μία ώρα (ή μία ώρα και κάτι ή μία ώρα και ένα τέταρτο - εκτός και αν ειναι αρχιερατική ή λέμε αμανέδες).
εάν παραλειφθει το Μεσονυκτικό,
https://docs.google.com/document/d/1mh9axke2FYoxxDGFs1AsXbbfauNZzoly2_PY2QQWeUM/edit?usp=sharing
εάν δεν ειπωθει η Βασιλική ακολουθία,
https://docs.google.com/document/d/13KP1yalhRASK9fB_1ReeHZzG72sq_81QPrWfpmowd-I/edit?usp=sharing
εάν δεν διαβαστουν τα Ψαλτήρια,
https://docs.google.com/document/d/1p_VFNXEhmdsTjM6ZzpIMc_WsiiSr_Mqz2VoXqIFQlDY/edit?usp=sharing
εάν δεν ψαλλει ο "Πολυέλεος",
https://docs.google.com/document/d/1uVwPkpfJHapXIn4ZuJL66V_U718lN8VVDIaR1T-5Vt0/edit?usp=sharing
εάν δεν διαβαστουν όλοι οι Κανόνες,
εάν δεν ψαλλουν οι στιχοι των Αίνων ("αινειτε Αυτόν ήλιος και σελήνη...")
https://docs.google.com/document/d/1E21xkopxxCVbY1HiVo7fYw955V48CIQ2SeUXZiZDpog/edit?usp=sharing
και ό,τι άλλο τυχόν παραλείπεται από τους ψάλτες και δεν το αναφέραμε,
τότε, με δεδομένο ότι ξεκινα ο Όρθρος στις 7 το πρωί, τί ώρα θα τελειώσει η Θεία Λειτουργία;
απάντησις: 9.30 π.μ. (το πολύ)ή 10, αν ξεκινα στις 7.30 π.μ.
https://drive.google.com/file/d/1cmCsOdzdoUZ1Rv1sl-JvFRYIpIvUFsSY/view?usp=sharing
ΑπάντησηΔιαγραφήαλήθεια, Α4, καρφίτσα, σελ. 12
https://drive.google.com/file/d/1cmjxFSDHJh8wqiST2076xTMmVi9X2ues/view?usp=sharing
ΑπάντησηΔιαγραφήαλήθεια, Α4, καρφίτσα, σελ. 8
https://drive.google.com/file/d/1cxYvklxXON2SCwdWU8bpvkXwBqYOnrsl/view?usp=sharing
ΑπάντησηΔιαγραφήαλήθεια, Α3, σε τρεις στηλες, ένα φύλλο
https://drive.google.com/file/d/1cxYvklxXON2SCwdWU8bpvkXwBqYOnrsl/view?usp=sharing
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλήθεια Α3