Η ΑΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ...
Μεμνημένοι τοίνυν τῆς σωτηρίου ταύτης ἐντολῆς, καὶ πάντων τῶν ὑπὲρ ἡμῶν γεγενημένων, τοῦ σταυροῦ, τοῦ τάφου, τῆς τριημέρου ἀναστάσεως, τῆς εἰς οὐρανοὺς ἀναβάσεως, τῆς ἐκ δεξιῶν καθέδρας, τῆς δευτέρας καὶ ἐνδόξου πάλιν παρουσίας,
Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν σοὶ προσφέρομεν κατὰ πάντα καὶ διὰ πάντα.
Μὲ τὴν ἀνάμνηση λοιπὸν αὐτῆς τῆς σωτήριας ἐντολῆς καὶ ὅλων ὅσα ἔγιναν γιὰ μᾶς, ποὺ εἶναι ὁ σταυρός, ὁ τάφος, ἡ τριήμερη ἀνάσταση, ἡ ἀνάληψη στοὺς οὐρανούς, ἡ καθέδρα στὰ δεξιὰ τοῦ Πατέρα, ἡ δεύτερη καὶ ἔνδοξη πάλι παρουσία,
Τὰ δικά σου ἀπ᾿ τὰ δικά σου προσφέρομε σ᾿ ἐσένα σὲ κάθε καιρὸ καὶ γιὰ ὅλες τὶς εὐεργεσίες.
ορισμένοι λένε: «Σοί προσφέροντες» καί ὄχι «σοί προσφέρομεν». Ὅλοι οἱ λειτουργιολόγοι καί οἱ πηγές ὑποστηρίζουν τό «σοί προσφέροντες» ὡς ὀρθότερη διατύπωση. Πρόκειται γιά παραφθορά, λόγω παρασιώπησης τῶν εὐχῶν καί ἀπομόνωσης τῶν νοημάτων.
αλλά η προηγούμενη ευχή "Μεμνημένοι τοίνυν τῆς σωτηρίου ταύτης ἐντολῆς,..."ταιριάζει με το "προσφέρομεν" και όχι με μετοχή "προσφέροντες".
Ὁ χορὸς ψάλλει: σὲ ὑμνοῦμεν, σὲ εὐλογοῦμεν, σοὶ εὐχαριστοῦμεν, Κύριε, καὶ δεόμεθά σου, ὁ Θεὸς ἡμῶν.
αυτό που ψάλλει ο χορός δεν μπορει να σταθει από μόνο του; γιατί να συνδέεται με την μετοχή "προσφέροντες" , που προτιμουν μερικοί αντί του "προσφέρομεν"; έχει τελεία πριν ψάλλει ο ψάλτης το "σε υμνουμεν...".
[και αμέσως μετά ο ιερέας ξαναλέει το "προσφέρομεν": Ο ΚΑΘΑΓΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΙΩΝ ΔΩΡΩΝ, Ο ΙΕΡΕΥΣ: Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογική ταύτην καὶ ἀναίμακτον λατρείαν,...].
κάποιος λέει: «...σοί προσφέροντες (=τροπική μετοχή), «σέ ὑµνοῦµεν...». Προσφέροντες σέ ὑμνοῦμεν! Ὁ πληθυντικός «προσφέροντες» μᾶς ὑπογραμμίζει ὅτι δέν ἀναφέρεται μόνο στόν Λειτουργό ἀλλά σέ ὅλο τό ἐκκλησίασμα.
ενω όταν λέμε "προσφέρομεν", αναφέρεται μόνο στον Λειτουργό!!! σπουδαιοι άνθρωποι πετανε μεγάλες κοτσάνες...
και αυτό από το ψαλτολόγιον:
Τό «προσφέρομεν» εἶναι ἰσχυρό παρά τήν πρόταση τοῦ Τρεμπέλα καί τήν ἐπιμονή τοῦ Φουντούλη καί τῶν ἐπιγόνων του γιά τή μετοχή «προσφέροντες». Τό βλέπουμε νά ἐπαναλαμβάνεται ὡς ρῆμα καί μετά. Ἡ προσφορά εἶναι τό κεντρικό νόημα τῆς θείας εὐχαριστίας. Δέν μπορεῖ νά εἶναι μετοχή (καί μάλιστα δεύτερη στή σειρά). Ὡς ρῆμα ἔχει νοηματική κατάληξη ἀπό τή μετοχή «Μεμνημένοι». Δέν χρειάζονται δύο μετοχές γιά νά καταλήξουμε στό «σὲ ὑμνοῦμεν...».
Ἔτσι στό «καὶ διὰ πάντα» ἔχουμε τελεία καί ὁ ὕμνος «Σὲ ὑμνοῦμεν...» εἶναι χωριστή ἀπόκριση τοῦ λαοῦ, πού πάλι ἔχει τελεία.
Στή συνέχεια δικαιολογεῖται τό «Ἔτι προσφέρομέν σοι τὴν λογικὴν ταύτην καὶ ἀναίμακτον λατρείαν, καὶ παρακαλοῦμέν σε καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύομεν...» μέ τήν ἔννοια τοῦ· προσέτι, ἐπί τούτοις, γιά μιά ἀκόμη φορά.
https://analogion.com/forum/index.php?threads/%CE%A5%CF%80%CF%8C%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC%CF%82-%CE%98%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%9B%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CE%B3-%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CE%BF%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%85.28826/
αλλου διαβάζουμε: Για να μπορέσομε να αντιληφθούμε το νόημα της εκφωνήσεως «Τα σα εκ των σων…» θα πρέπει να τη δούμε σε μία νοηματική ενότητα με την επακολουθούσα αντιφώνηση του λαού «Σε υμνούμεν…». Σ’ αυτή την περίπτωση το κείμενο θα είχε ως εξής: «Τα σα εκ των σων σοι προσφέροντες κατά πάντα και δια πάντα, σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν, Κύριε, και δεόμεθά σου, ο Θεός ημών». Ρήματα στην όλη πρόταση είναι τα «σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοι ευχαριστούμεν…δεόμεθά σου», τα οποία εκλαμβάνονται ως απόδοση της μετοχής «σοι προσφέροντες».
και ξανά λέμε: γιατί να συνδέονται αυτά που λέει ο ιερέας με αυτά που λέει ο ψάλτης, ο χορός, σε μία πρόταση συνδεδεμένα μεταξύ τους; υπάρχει τελεία σε αυτά που λέει ο ιερέας και μετά λέει ο χορός "σε υμνουμεν...". στο θέατρο ο κάθε ηθοποιός λέει τα δικά του, κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Θεία Λειτουργία.
ένα άλλο σημειο:
Κατά τόν ΙΒ’ αἰώνα ἔγινε μιά μεγάλη θεολογική διαμάχη, μιά προσπάθεια ἐπικρατήσεως “καινοτομίας δόγματος”, γιά τό ποιός προσφέρει καί ποιός ἀποδέχεται τήν Θεία Εὐχαριστία, καί στήν ὁποία κυρίαρχο ρόλο διεδραμάτισε ὁ Νικόλαος Μεθώνης. Τό ἐρώτημα εἶναι πολύ σοβαρό, διότι κάθε ἀντίληψη, ὅτι ὁ Θεός Πατήρ μπορεῖ νά ἐνεργήση, κατά κάποιο τρόπο, χωρίς τήν παρουσία τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θά σήμαινε διαίρεση μεταξύ τῶν Προσώπων τῆς Τριαδικῆς Θεότητος. Εἶναι βασικό Πατερικό ἀξίωμα, ὅτι τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος δέν χωρίζουν ποτέ. Καί στήν Οἰκονομία καί στήν Ἐνσάρκωση εἶναι μαζί, ἀλλά δέν σαρκοῦνται ὅλα. Ἐδῶ εἶναι ἡ μεγάλη λεπτομέρεια: ὁ Υἱός δέχεται τήν Θεία Εὐχαριστία, μαζί μέ τόν Θεό Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά σέ διάκριση ἀπό τόν Θεό Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτό εἶναι τό μυστήριο τῆς κοινωνίας, ἡ ὁποία εἶναι προϋπόθεση τῆς ὑποστάσεως.
Δέν εἶναι λοιπόν ἄλλος ὁ προσφέρων καί ἄλλος ὁ προσφερόμενος “ἀλλ’ αὐτός καί εἷς κατά τήν ὑπόστασιν Χριστός, προσφέρων μέν λέγεται ὡς ἱερεύς καθεστώς κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ,… προσφερόμενος δέ ὡς οὐκ ἄλλό τι προσφέρων παρ’ ἑαυτόν, ἀλλ’ ἤ τό οἰκεῖον σῶμα τε καί αἷμα… καί πάλιν ὁ αὐτός διαδιδόμενος λέγεται, καί ταῦτα μέν κατά τό ἀνθρώπινον, εἰ καί πάντα θεότερον πως, προσδεχόμενος δέ ὡς κατά τήν θεότητα ἡνωμένος ἀεί τῷ Πατρί καί τῷ Πνεύματι καί τούτοις ἀχωρίστως συννοούμενος καί συνδοξαζόμενος τά τε ἄλλα καί τό προσδέχεσθαι τήν προσαγωγήν”. “Ταῦτα δέ καί τά δῶρα τά προσφερόμενα, ἡ σάρξ καί τό αἷμα, ἅ πάλιν αὐτός ἐστιν ὁ προσφέρων, καί δι’ αὐτῶν προσφερόμενος”.
https://kimisitheotokouilioup.gr/%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%B1/2/
Ἡ ἀρχική εὐχαριστιακή ἀναφορά, τό “Ἄξιον καί δίκαιον”, πού διαβάζουμε στήν Θεία Λειτουργία, ἦταν προσευχή πρός τόν Θεό Πατέρα. Ἡ εὐχαριστήριος εὐχή ἤ εὐχή τῆς ἀναφορᾶς τῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος, Ἐπισκόπου Ρώμης, ἀναφέρεται καί στήν μεταξύ τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος σχέση. Στήν Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου εἶναι σαφές, ὅτι μόνο ὁ Θεός Πατήρ δέχεται τήν εὐχή τῆς ἀναφορᾶς. Στήν Θεία Λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ὅπως ἐπισημαίνουν οἱ Λειτουργιολόγοι, μετά τόν Δ´ αἰώνα, ὑπῆρξε κάποια ἀλλαγή καί στήν Ἀναφορά προστέθηκε ἡ φράση “Σύ καί ὁ Μονογενής Σου Υἱός καί τό Πνεῦμα Σου τό Ἅγιον”. Ἀναφέρεται δηλαδή ὅλη ἡ Ἁγία Τριάδα....
Ἡ παρεμβολή, νεστοριανῆς προελεύσεως, πράξεως, ἡ ὁποία ἤθελε μυστική τήν ἀπαγγελία τῶν εὐχῶν ὑπό τοῦ ἱερέως, ἡ ἐπίδραση τῆς μυστικῆς θεολογίας καί τοῦ μοναχισμοῦ, ἡ πορεία τῆς Ὀρθοδοξίας κατά τούς μεταγενέστερους χρόνους, ἡ μή ἐπαρκής κατάρτιση καί ἐκπαίδευση τοῦ κλήρου, ἄλλοι τεχνικοί λόγοι, ὡδήγησαν τήν λατρεία στήν ἐπιβολή μιᾶς ἀντιπαραδοσιακῆς πράξεως, πού ἐκφράζεται μέ τήν καθ’ ἑαυτόν ἀνάγνωση τῶν εὐχῶν.
Εἶναι χαρακτηριστική ἡ διάταξη 6 τῆς 137ης Νεαρᾶς τοῦ Ἰουστινιανοῦ: “Κελεύομεν πάντας ἐπισκόπους τε καί πρεσβυτέρους μή κατά τό σεσιωπημένον, ἀλλά μετά φωνῆς τῷ πιστοτάτῳ λαῷ ἐξακουομένης τήν θείαν προσκομιδήν καί τήν ἐν τῷ ἁγίῳ Βαπτίσματι προσευχήν ποιεῖσθαι πρός τό κἀντεῦθεν τάς τῶν ἀκουοτάτων ψυχάς εἰς πλείονα κατάνυξιν καί τήν πρός τόν Δεσπότην Θεόν διανίστασθαι δοξολογίαν. Οὕτω γάρ ὁ θεῖος ἀπόστολος διδάσκει λέγων… ἐπεί ἐάν εὐλογήσῃς τῷ πνεύματι, ὁ ἀναπληρῶν τόν τόπον τοῦ ἰδιώτου πώς ἐρεῖ τό Ἀμήν τῷ Θεῷ ἐπί τῇ σῇ εὐχαριστίᾳ. Στήν ἴδια Νεαρά ἀναφέρεται, ὅτι ὁ ὑποψήφιος γιά τό ἀρχιερατικό ἀξίωμα πρέπει νά ὑποβάλλεται, ἐκ τῶν προτέρων, σέ κάποια ἐξέταση ὅσον ἀφορᾶ τήν ἀπαγγελία τῆς εὐχῆς τῆς θείας προσκομιδῆς καί αὐτῆς τοῦ βαπτίσματος. “…Θεσπίζομεν, ὁσάκις χρεία γένηται Ἐπίσκοπον χειροτονηθῆναι… ἀπαιτεῖσθαι πρότερον τόν μέλλοντα χειροτονηθῆναι… ἀπαγγέλειν τοῦτον τήν θείαν προσκομιδήν τήν ἐπί τῇ ἁγίᾳ κοινωνίᾳ γινομένην…”.
