Τρίτη 23 Απριλίου 2019

το δυνητικό αν

ένας αγράμματος ψάλτης διαβάζει: έδωκα, άν ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις.
προφανως θέλει να διορθώσει το κείμενο...
Ψαλ. 50,18         ὅτι εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν· ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις.

Ψαλ. 50,18               Δοξολογίας ολοθέρμους θα σου αναπέμπω, Κυριε, διότι εάν ήθελες και κάποιαν θυσίαν δια την άφεσιν των αμαρτιών μου, θα σου την προσέφερα. Συ όμως δεν ευαρεστείσαι τόσον εις τα ολοκαυτώματα των θυσιών.

Δυνητικό

α) Βρίσκεται συνήθως κοντά ή δίπλα στο ρήμα με το οποίο συντάσσεται.
β) Συντάσσεται με:
1. Ευκτική κάθε χρόνου πλην μέλλοντα (= Δυνητική ευκτική) και δηλώνει το δυνατό στο παρόν και μέλλον.
2. Οριστική παρατατικού, αορίστου, υπερσυντέλικου (= Δυνητική οριστική) και δηλώνει το δυνατό στο παρελθόν ή το μη πραγματικό.
3. Απαρέμφατο ή μετοχή (μόνο στον πλάγιο λόγο) αντί οριστικής ή ευκτικής (δυνητικής).
γ) Δέχεται άρνηση οὐκ.
δ) Μεταφράζεται:
Το 1ο με θα + παρατατικό ή θα μπορούσα να + το ρήμα.
  Το 2ο με  θα + παρατατικό ή υπερσυντέλικο.

1. Οὐκ ἂν λάβοις παρά τοῦ μή ἒχοντος (= Δε θα μπορούσες να πάρεις από αυτόν που δεν έχει).
2.  Φῶς εἰ μή εἲχομεν, ὃμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν (= Αν δεν είχαμε φως, θα ήμασταν όμοιοι με τους τυφλούς).


  1. Το δυνητικό ἄν κανονικά ακολουθεί το ρήμα στο οποίο ανήκει. Σπανιότερα, προηγείται όταν: υπάρχει άλλη λέξη ερωτηματική ή αρνητική, ισχυρό επίθετο ή επίρρημα, το γὰρ στην οποία δίνεται έμφαση προηγείται κλπ
    π.χ. ὅ,τι ἄν τις χρήσαιτο αὐτοῖς.
    (= Σε τι θα μπορούσε κανείς να τους χρησιμοποιήσει)

Τὸ μόριον ἄν (κεν, κε), ἀρχῆθεν ἐπίρρημα μὲ τὴν σημασίαν τοῦ τυχόν, ἐνδεχομένως, ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὰς περιστάσεις, προσετίθετο ἁπλῶς, ἵνα καθιστᾷ σαφεστέραν τὴν δυνητικὴν σημασίαν τῆς εὐκτικῆς. ᾽Εκ τῆς δυνητικῆς εὐκτικῆς τὸ ἄν, ἀφοῦ κατέστη ἀναπόσπαστον στοιχεῖον αὐτῆς, ἐλήφθη καὶ συνεδέθη καὶ μὲ τὴν ὁριστικὴν τῶν ἱστορικῶν χρόνων πρὸς δήλωσιν τοῦ δυνατοῦ κατὰ τὸ παρελθὸν (§117, 2). (Πρβλ. τὸ νεοελληνικὸν θά , τὸ ὁποῖον προῆλθεν ἐκ τοῦ θέλειν νάθενὰ μὲ τὴν σημασίαν τοῦ μέλλει νάπρόκειται νά, καὶ τὸ ὁποῖον ἀρχῆθεν μὲν συνετάσσετο μόνον μὲ ὑποτακτικήν, κατόπιν δὲ ἤρχισε νὰ συντάσσεται καὶ μὲ ὁριστικήν· θὰ γράφῃ, θὰ γράψῃ - θὰ ἔγραφε, θὰ ἔγραψε κλπ.)
῾Η δὲ θέσις τοῦ δυνητικοῦ ἂν εἶναι μετὰ τὸ ῥῆμα, εἰς τὸ ὁποῖον ἀνήκει (ἔχοις ἄν, ἔλθοις ἄν)˙ ἀλλ’ ἂν εἰς τὴν πρότασιν ὑπάρχῃ ἄρνησις, ἢ κάποια ἀντωνυμία ἢ ἐπίρρημα ἢ ἄλλη λέξις ἰσχυρῶς τονιζομένη, τότε τὸ ἂν τίθεται κατόπιν αὐτῶν: οὐκ ἄν λάβοις · τὶ ἄν τις εἴποι ; ποῦ ἄν ἴδοι; ταῦτ’ ἄν εἴη βλαβερά. (Οὕτω προέκυψαν καὶ οἱ σύνδεσμοι ἐπάν, ἐπειδάν, ὅταν, ὁπόταν κλπ. ἐκ τοῦ ἐπεὶ ἄνἐπειδὴ ἄνὅτε ἄν, ὁπότε ἄν κλπ.).http://cyntaktikon.blogspot.com/2012/08/blog-post.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ευπρεπως...