Μεγαλυνάρια και ύψωμα

Πρό κατ᾿ ἀρχήν (ὅπως βλέπουμε στή «βυζαντινοποιημένη» σέ κάποια σημεῖα θ. λειτουργία Ἰακώβου Ἀδελφοθέου) καί ἀργότερα μετά τήν ἐκφώνηση Ἐξαιρέτως τῆς παναγίας... ἄρχισε ὁ ἱερεύς ἤ ὁ διάκονος νά λέει καθ᾿ ἑαυτόν Χαῖρε κεχαριτωμένη, Θεοτόκε παρθένε, Μακαρίζομέν σε, Ὑπὸ τὴν σὴν εὐσπλαχνίαν, Ἄξιόν ἐστι, Ἐπὶ σοὶ χαίρει. Σέ ἕνα εὐχολόγιο τοῦ ιζ΄ αἰ. σημειώνεται κάτι καινοφανές ἀλλά σχετικό μέ τήν «ὕψωση τῆς Παναγίας» (κάτι πού ἔχει γράψει καί ὁ Φουντούλης σχετικά μέ τήν εὐλογία τοῦ ἀντιδώρου ἐκείνη τή στιγμή), δηλ. τῆς μερίδας τῆς Παναγίας στό δισκάριον (πού εἶναι ἀπό τήν ἀκολουθία τῆς Τραπέζης, κάτι πού γινόταν καί στό τέλος τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ ὄρθρου κατά Συμεών Θεσσαλονίκης, ὅπως ἔχουμε γράψει σέ ἄλλο θέμα, καί δικαιολογεῖ τό Ἄξιόν ἐστι μετά τόν εἱρμό τῆς θ΄ καί τά ἐν συνεχείᾳ μεγαλυνάρια στήν παράκληση). Στό ἴδιο εὐχολόγιο σημειώνεται «εἰ βούλει λέγε καί τό Βαπτιστά τοῦ Χριστοῦ, Ἱκετεύσατε ὑπέρ ἡμῶν, Ὑπὸ τὴν σὴν εὐσπλαχνίαν». Καί αὐτό ἐπειδή, ὡς γνωστόν, μετά τό Ἐξαιρέτως συνεχίζεται ἡ μνημόνευση τοῦ Προδρόμου, τῶν ἀποστόλων καί πάντων τῶν ἁγίων καί τῶν ἁγίων τῆς ἡμέρας. Ἀπό αὐτή τήν ὄχι ἰσχυρά μαρτυρία καί ὅταν πλέον τό Ἄξιόν ἐστι ἀπό μυστική ἀπαγγελία ἔγινε ψαλμωδία, κάποιες τέτοιες εὐλαβεῖς συνήθειες (σχετιζόμενες ἀκόμη μέ τά «ὑψώματα» τῶν ἑορταζόντων, ἐν τῷ ναῷ ἤ κατ᾿ οἶκον) εἰσήγαγον καί μεγαλυνάρια ἑορταζομένων ἁγίων. Δύο ἀπό αὐτά στό ἰσχῦον τυπικό διετηρήθησαν, παρά τήν μνημονευθεῖσα καί ἰσχύουσα γενική διάταξη, ὅτι μόνον τό μεγαλυνάριον τῆς Θεοτόκου ἔχει θέση στή λειτουργία.

και ακόμη μία τοποθέτηση:
Επειδή είδα μιλάμε για απαγορεύσεις...
Να πω ότι δε θεωρώ όντως συνακόλουθη στο συγκεκριμένο σημείο της θείας λειτουργίας την ψαλμώδηση του μεγαλυνάριου... Δεν το είδα όμως και πουθενά στον όρθρο που το θεωρώ (κατά την ταπεινή μου γνώμη...) επιβεβλημένο...
Στο ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΝ ΝΟΜΟΚΑΝΟΝΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ της Εκκλησίας της Ελλάδας (http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/dogma/nomokan_apof.pdf)
λέει......
Μεγαλυνάρια: Δέν ἐνδείκνυνται μετά τό «Ἄξιόν ἐστιν...»,
(2683/5778/2404/8-11-99 Ἱ. Συνόδου).
Εφόσον δεν απαγορεύονται αλλά απλά δεν ενδείκνυνται νο πρόμπλεμ!


https://analogion.com/forum/index.php?threads/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CF%85%CE%BD%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%94%CE%AF%CF%80%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B1.267/