Μνημόσυνο

Η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει να γίνονται μνημόσυνα για τον εκλιπόντα ή την εκλιπούσα σε δύο επετείους. Η πρώτη στις 40 ημέρες και η δεύτερη στην συμπλήρωση ενός έτους από την εκδημία του κεκοιμημένου. Γι αυτό υπάρχουν και οι χαρακτηριστικές ονομασίες που χρησιμοποιεί ο λαός μας «τα σαράντα»  και «ο χρόνος». Στην περίπτωση που οι οικείοι του κεκοιμημένου επιθυμούν την τέλεση μνημοσύνου και σε άλλες επετείους (τρίμηνα, εξάμηνα, εννιάμηνα, δίχρονα, τρίχρονα κτλ) αυτό δεν εμποδίζεται από το τυπικό της Εκκλησίας.

οἱ συγγενεῖς προσάγουν κόλλυβα εἴτε στόν Ναό, εἴτε στόν τάφο τοῦ κεκοιμημένου ὥστε νά 

τελεσθεῖ Τρισάγιο (στά τριήμερα, ἐννιάμερα, τρίμηνα, ἑξάμηνα, ἐννιάμηνα καί τρίχρονα)

 ἤ 

Μνημόσυνο (στά σαράντα ἤ τόν χρόνο) ὑπέρ ἀναπαύσεώς του κατά τήν τέλεση Θείας Λειτουργίας.

Ὅταν τελεῖται Μνημόσυνο ὑποχρεωτικά πρέπει νά ὑπάρχει καί κόλλυβο, ἐνῶ στό Τρισάγιο εἶναι προαιρετικό.  τα τριήμερα, εννιάμερα, τρίμηνα, εξάμηνα, εννιάμηνα μπορουν να γίνουν με απλό νεκρώσιμο Τρισάγιο και με λίγο βρασμένο σιτάρι, (δηλαδή κόλλυβα). (χωρίς κόλλυβα νεκρώσιμο Τρισάγιο γίνεται όλες τις μέρες του έτους μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας ή στον τάφο).

Για τα λεγόμενα τριήμερα μπορούμε, εφόσον δεν υπάρχει η δυνατότητα για θεία λειτουργία, να πάμε ένα πιατάκι, που θα έχουμε ετοιμάσει, με κόλλυβα στην εκκλησία (ή αν έχει γίνει η ταφή μπορούμε και στο κοιμητήριο) για να τελέσουμε με τον ιερέα ένα τρισάγιο.

όταν κάποιος εκοιμήθη εδω και πολλά χρόνια, πάνω από τρία...1. δεν ειναι υποχρεωμένοι οι συγγενεις να κάνουν ετήσιο μνημόσυνο. 2. δεν ειναι υποχρεωμένοι να κάνουν Τρισάγιο με κόλλυβα.3. το Νεκρώσιμο Τρισάγιο που μπορουν να κάνουν μπορει να ειναι με ή χωρίς κόλλυβα, στο Ναό (μετά την Λειτουργία) ή στο μνημα κατά την ημέρα της επετείου ή άλλη μέρα ή τα Ψυχοσάββατα.

Πότε τελούνται τα μνημόσυνα ; 

 σήμερα, στις ημέρες μας, η Κυριακή ειναι η προτιμότερη ημέρα για την τέλεση του Μνημοσύνου, διότι έρχονται και οι ενορίτες (χωρίς ιδιαίτερη πρόσκληση) και σχωρανε και τον κεκοιμημένο, ενω οι υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος, ακόμα και το Σάββατο, που ειναι αφιερωμένο στους νεκρούς, δεν πρέπει να προτιμουνται, διότι το Μνημόσυνο γίνεται ιδιωτική υπόθεση της οικογένειας και χάνει τον εκκλησιαστικό του χαρακτηρα. ειναι σα να κλείνει η οικογένεια ρεζερβέ ένα μαγαζί, για να κάνει την δουλειά της, καλωντας μόνο όσους θέλει. επίσης, ειναι αντιεκκλησιαστικό να γίνεται μετά το πέρας της Λειτουργίας το Μνημόσυνο, διότι ειναι σα να μη θέλεις να παραβρεθουν και οι υπόλοιποι ενορίτες. αντιεκκλησιαστική συνείδηση φανερώνει και το να μή θέλεις να κάνεις το Μνημόσυνο του δικου σου ανθρώπου μαζί με άλλα τυχόν Μνημόσυνα συνανθρώπων μας και συνενοριτων μας, λες και ειναι ανεπιθύμητοι ή κατώτεροι ή αποκρουστικοί. επίσης, κάποιες εορτές του έτους, που συγκεντρώνονται πιστοί, μεσοβδόμαδα ενδείκνυνται και για την τέλεση Μνημοσύνου, π.χ.  21-5, 24-6, 29-6, 30-6, 20-7, 26-7, 27-7, 29-8,  8-11, 9-11, 6-12,-εφόσον δεν πανηγυρίζει ο Ναός-. δηλαδή, γιατί να γίνει Θεία Λειτουργία, π.χ. στις 20 Μαΐου, για ένα Μνημόσυνο ενω θα μπορουσε να γίνει την επομένη, με αφορμή και την εορτή κάποιου γνωστου αγίου; (μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια).

επίσης, δεν ειναι υποχρεωτικό το Τρισάγιο στον τάφο μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας και του Μνημοσύνου στο Ναό.  το τρισάγιο το κάνουμε για να τιμήσουμε κάποιον νεκρό αλλά και για να ψάλλουμε για τη σωτηρία της ψυχής του. Επομένως το τρισάγιο μπορεί να γίνει οποιαδήποτε μέρα. Σε πολλές περιπτώσεις ο ύμνος ψάλλεται πάνω από τον τάφο από τον ιερέα και οι συγγενείς βρίσκονται γύρω από αυτόν. 

Συνταγή κολλύβων:

https://www.youtube.com/watch?v=s8U29HbQ-ok  

πόσα χρήματα κοστίζουν τα γλυκά, οι χυμοί κλπ. (που μοιράζουν ορισμένοι αντί κολλύβων) και πόσο ένα πιάτο κόλλυβα;

Στα Μνημόσυνα, ενώ με το βράσιμο λίγου σιταριού η "δουλειά γίνεται", ο κεκοιμημένος αναπαύεται,  ορισμένοι θέλουν να καταργήσουν τα κόλλυβα και την θέση του Μνημοσύνου να την πάρει το τσάι πάρτι...εάν αυτό δεν είναι περιφρόνηση της Εκκλησίας, τι ειναι; εάν δεν είναι και προσβολή των νεκρῶν,  τι ειναι; ;;; εάν το κανονικό Μνημόσυνο γίνεται σε άλλο Ναό -γιατί το είδαμε και αυτό-, δεν χρειάζεται οι συγγενεις σε άλλα μέρη να "χαλανε την πιάτσα" μοιράζοντας γλυκά και χυμούς, χωρίς να προηγηθει Μνημόσυνο, (αντί κολλύβων μετά από Μνημόσυνο), για συγχώριο του κεκοιμημένου τους. αρκει το Μνημόσυνο που κάνουν άλλοι αλλου. δεν χρειάζεται η αντικατάσταση των κολλύβων από γλυκίσματα. άλλο κόλλυβα και γλυκά και άλλο μόνο γλυκά...και μάλιστα όταν δεν έχουν περάσει 3 χρόνια από την κοίμηση του ανθρώπου.

Όταν κάνουμε νεκρώσιμο Τρισάγιο χωρίς κόλλυβα, τα γλυκά θα ειναι έξω στο παγκάρι, όχι κοντά στον Σολέα.

Σημαντική πτυχή της μνημόνευσης των κεκοιμημένων αποτελούν τα ιερά μνημόσυνα, δηλαδή οι συνοπτικές τελετές μνημόνευσης υπέρ αναπαύσεως της ψυχής των κεκοιμημένων αδελφών με την ταυτόχρονη παράθεση νεκρώσιμων κολλύβων. Η αξία των μνημοσύνων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας και τη μνημόνευση των ονομάτων στην πρόθεση...Στην Θ. Λειτουργία τα ονόματα μνημονεύονται (μυστικώς πάλι) αμέσως μετά το «Εξαιρέτως…», μετά την Παναγία και τους Αγίους αλλά και τους φίλους του Χριστού.(το σημείο αυτό λέγεται μνημόνευση των Διπτύχων).Σημαντικό επίσης είναι να αναφέρουμε μιά απο τις ευχές που λέει ο Ιερέας κατά την Ιερότερη στιγμή της Θ.Λειτουργίας στο Τα Σα εκ των Σων… Ετι προσφέρομεν Σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν, υπέρ των εν πίστει αναπαυσαμένων Προπατόρων, Πατέρων, Πατριαρχών, Προφητών, Αποστόλων, Κηρύκων, Ευαγγελιστών, Μαρτύρων, Ομολογητών, Εγκρατευτών και παντός πνεύματος Δικαίου εν Πίστει τετελειωμένου».

Τη μεγαλύτερη ωφέλεια, πάντως, στους νεκρούς την προξενεί η τέλεση της Θείας Ευχαριστίας στη μνήμη τους, γιατί τότε, με τις μερίδες τους στο άγιο δισκάριο, «ενώνονται αόρατα με το Θεό και επικοινωνούν μαζί Του και παρηγορούνται και σώζονται και ευφραίνονται εν Χριστώ» (άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης).https://www.romfea.gr/pneumatika/37437-i-ofeleia-apo-ta-mnimosuna

Τι χρειάζεται για την Θεία Λειτουργία και την τέλεση Μνημοσύνων (ΠΡΩΤΑ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΙΕΡΕΑ...) : ένα ζυμωτό πρόσφορο, ένα μπουκάλι λάδι, Νάμα εμφιαλωμένο, λιβάνι, καρβουνάκια , τρεις λαμπάδες από μελισσοκέρι.

Για το θέμα της ημερομηνίας των μνημοσύνων θα πρέπει να έχουμε υπ΄ όψιν τα εξής :

• Τα μνημόσυνα (40μερα & ετήσια) καθορίζονται με βάση την ημερομηνία που συμπληρώνεται η επέτειος. Επειδή τις περισσότερες φορές τυχαίνει να είναι καθημερινή μέρα της εβδομάδας (Δευτέρα με Παρασκευή) συνηθίζεται το μνημόσυνο να τελείται την Κυριακή πριν τις 40 ημέρες ή τον χρόνο. Εάν όμως για διαφόρους λόγους δεν δύναται να τελεστεί πριν την επέτειο το μνημόσυνο, δεν υπάρχει κανένας εκκλησιαστικός κανόνας που να εμποδίζει την τέλεση του μνημοσύνου μετά τις 40 ημέρες ή το χρόνο. Άλλωστε αυτή η περίπτωση εφαρμόζεται και κατά την Πασχάλιο περίοδο, που λόγω του ό,τι δεν τελούνται μνημόσυνα από το Σάββατο του Λαζάρου μέχρι την Κυριακή του Θωμά, τα 40ήμερα μνημόσυνα τελούνται ακόμα και δέκα ημέρες μετά τα ¨σαράντα¨, όπως και τα ετήσια αρκετές ημέρες μετά την συμπλήρωση του ¨Χρόνου¨.

Μας ακούν και μας βλέπουν οι νεκροί;:::: https://www.youtube.com/watch?v=xGty3YZGFV0

 Μετά το πέρας της τελετής του μνημοσύνου ακολουθεί το μοίρασμα κολλύβων στους συμμετέχοντες (όπως και στην κηδεία). Τα κόλλυβα ή "στερνά" είναι ένα γλύκισμα με κύρια συστατικά βρασμένο σιτάρι, σταφίδες και άλλα "ηδύσματα" καθώς και ζάχαρη. Αυτά λέγονται και "συγχώρια", επειδή καθένας που λαμβάνει για να φάει εύχεται τη συγχώρεση του νεκρού από τον Θεό με τη φράση "Θεός συγχωρέστον".

Σύμφωνα με το Τυπικό και τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας απαγορεύεται η τέλεση Μνημοσύνου ή και απλού Τρισάγιου με κόλλυβο από το Σάββατο του Λαζάρου μέχρι και την Κυριακή του Θωμά (χωρίς κόλλυβα επιτρέπεται το απλό νεκρώσιμοΤρισάγιο όλες τις μέρες του έτους(«Μετά πνευμάτων δικαίων...» κ.λπ.)..

• Η θεώρηση του Αγίου Δωδεκαημέρου ως ασύμβατου με την τέλεση των ιερών μνημοσύνων συνιστά τοπική πρακτική, η οποία δεν απαντά σε καμία πηγή. Οι μόνες ημέρες του, κατά τις οποίες δεν τελούνται μνημόσυνα, είναι η παραμονή, η κυριώνυμος και η πρώτη μεθέορτη των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, αλλά και η Περιτομή του Ιησού Χριστού και η μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου την 1η Ιανουαρίου. Όλες οι υπόλοιπες ημέρες προσφέρονται για την ιερολόγηση του νεκρώσιμου παραστάσιμου.

Επίσης είναι ορθό να μην τελούνται Μνημόσυνα με κόλλυβο κατά τις μεγάλες Δεσποτικές εορτές.

Αναλυτικότερα:Την εορτή της Περιτομής του Κυρίου (1 Ιανουαρίου).Την εορτή των Θεοφανείων (6 Ιανουαρίου) ούτε την παραμονή.Την εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου).Την εορτή του Ευαγγελισμού (25 Μαρτίου).Την εορτή της Πεντηκοστής.Την εορτή της Μεταμορφωσεως (6 Αυγούστου).Την εορτή της Υψώσεως Του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου).Την εορτή των Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου) ούτε την παραμονή.Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.

Κατά τις πιο κάτω Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές:Της Μεσοπεντηκοστής, Της Αναλήψεως, Του Αγίου Πνεύματος, Της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.Του Γενεθλίου της Θεοτόκου.Των Εισοδίων της Θεοτόκου,Την ημέρα που πανηγυρίζει ο ναός. (ἕνας πρακτικός τρόπος νά γνωρίζουμε πότε δέν τελοῦνται μνημόσυνα εἶναι ὅταν δέν προβλέπεται νά ψαλεῖ στή λειτουργία τό ἀπολυτίκιο τοῦ ναοῦ. Αὐτές οἱ ἡμέρες εἶναι οἱ Δεσποτικές καί Θεομητορικές ἑορτές.)

 

    Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις επιτρέπεται να τελεστεί Τρισάγιο στον Ιερό Ναό ή στον τάφο του κεκοιμημένου, χωρίς κόλλυβο(«Μετά πνευμάτων δικαίων...» κ.λπ.).

Πού τελούνται τα μνημόσυνα

Ο μοναδικός χώρος τέλεσης του μνημοσύνου είναι ο Ορθόδοξος Ναός. Επί του τάφου μόνο «Τρισάγιο» δύναται να ψαλλεί.

Λάθη και παρανοήσεις!:::

Αντί κολλύβων να προσφέρουμε κουλουράκια και άλλα γλυκίσματα (εάν δεν γίνει Μνημόσυνο, ας προσφέρουν γλυκά αλλά να μην θέλουν Μνημόσυνο με γλυκά και όχι με κόλλυβα).

Αντί να κάνουμε σεμνά και ταπεινά φιλανθρωπία, να διαφημιζόμαστε μέσα από δωρεές σε ιδρύματα και σωματεία χωρίς ίχνος ταπείνωσης.

Να μεταλαμβάνουμε απροετοίμαστοι για την ψυχή του κεκοιμημένου. Η θεία μετάληψη αφορά στην ψυχή μας και μόνο και θα πρέπει να είμαστε πάντα καταλλήλως προετοιμασμένοι.

Να πετάμε τα χρήματά μας σε κακόγουστους και ογκώδεις στολισμούς νομίζοντας ότι τιμούμε τον κεκοιμημένο μας. Προτιμότερη είναι η ελεημοσύνη.

Να αγοράζουμε έτοιμα πρόσφορα και κόλλυβα από φούρνους και ζαχαροπλαστεία. Τα πιο «κακο – φτιαγμένα» πρόσφορα και κόλλυβα από εμάς που τα κάναμε προσεκτικά και με προσευχή είναι καλύτερα από τα πιο «καλο – φτιαγμένα» έτοιμα.

Να σπάμε πιατάκια, να βάζουμε ποτήρια με νερό για να «ξεδιψά» η ψυχή (και άλλα ειδωλολατρικά έθιμα) .

Να προσφέρουμε τα κόλλυβα κ.λπ. μόνο στους «δικούς» μας και όχι σε όλους όσοι συμμετείχαν στην θεία λειτουργία που τελέστηκε το μνημόσυνο.

Πολλοί σκέφτονται ότι μόνο οι ελεημοσύνες και οι αγαθοεργίες αρκούν ενώ τα υπόλοιπα είναι περιττά. Λάθος μέγα διότι η προσευχή και η θεία χάρις δεν αντικαθίστανται από καλές πράξεις, αλλά πηγάζει από την λατρεία μας στον Θεό και μέσα από την σχέση που δημιουργούμε μαζί Του.

Να επαναπαυόμαστε μόνο στα μνημόσυνα και τις υπόλοιπες ημέρες να ξεχνούμε την μνημόνευση των κεκοιμημένων ή να αποφεύγουμε τα κοιμητήρια για «ψυχολογικούς» λόγους, ξεχνώντας την πνευματική ωφέλεια που μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτά.

Δέν θά πρέπει νά ἀφήσουμε ἀσχολίαστο τό κωμικοτραγικό φαινόμενο πού δυστυχῶς ἐπικρατεῖ στούς Ναούς κατά τά ψυχοσάββατα καί πού δέν ταιριάζει καθόλου μέ τό πνεῦμα καί τήν σημασία τοῦ Σαββάτου τῶν ψυχῶν.
Εἶναι παράξενο οἱ νοικοκυρές τῆς ἐποχῆς μας, νά μήν ἒχουν διάθεση νά βράσουν λίγο στάρι, καί νά τό φέρουν στόν Ναό γιά νά τιμήσουν τούς κεκοιμημένους συγγενεῖς τους.
Ἀντί, λοιπόν, κολλύβων, γεμίζει ὁ Ναός μέ πάσης φύσεως πίττες κουλουράκια  καί γλυκίσματα. Εἰκόνα ἀπρέπειας πρός τόν Ναό προσβολῆς πρός τήν μνήμη τῶν κεκοιμημένων καί ἀπαξίωσης  πρός τήν σημασία καί τόν σεβασμό τοῦ Μυστηρίου.

AΠAPAΔEKTA EΘIMA

Kαλό θά εἶναι νά ἀναφέρουμε καί μερικά ἀπό τά παράξενα καί μή χριστιανικά ἔθιμα πού συμβαίνουν συνήθως στίς Κηδεῖες καί στά Μνημόσυνα, ὥστε νά διαφυλάξουμε τήν πίστη μας, ἀλλά κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι νά μήν ζημιώσουμε πνευματικά.
* Τήν ὥρα πού βγαίνει ὁ νεκρός ἀπό τό σπίτι, σπάζουν στό κατῶφλι τοῦ σπιτιοῦ ἕνα πιάτο. Ἄν τούς ρωτήσουμε γιατί τό κάνουν αὐτό, ἡ ἀπάντησή τους θά εἶναι «γιά νά σπάσει τό κακό». Τό κακό ὅμως δέν φεύγει μέ τό σπάσιμο τοῦ πιάτου, οὔτε θά σταματήσουν οἱ ἄνθρωποι νά πεθαίνουν.
* Ἀπό τήν Ἐκκλησία μας ἀπορρίπτεται καί τό ὑπερβολικό μαυροφόρεμα... Δέν βοηθοῦν τά μαῦρα, ὅταν ἡ ψυχή μας εἶναι μαύρη. Εἶναι ἀνάγκη νά τρέξει, λοιπόν, κανείς στόν ἐξομολόγο, γιά νά βγάλει τά μαῦρα τῆς ψυχῆς του καί νά ὠφελήσει ἔτσι καί τόν νεκρό.
* ...μᾶς πλησιάζουν διάφορα πρόσωπα καί μᾶς προτρέπουν νά ἐπικοινωνήσουμε μέ τόν νεκρό μας μέσῳ τοῦ Μέντιουμ. Προσοχή! Μακρυά ἀπό τό δίχτυ τοῦ Σατανᾶ, πού λέγεται Μέντιουμ. Ἡ ψυχή τοῦ νεκροῦ μας βρίσκεται στά χέρια τοῦ Θεοῦ καί μόνο διά τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας ἔχουμε ἐπικοινωνία.
* Δυστυχῶς ἄλλοι πάλι φτάνουν μέχρι τοῦ σημείου γιά πολύ καιρό νά μήν πηγαίνουν στήν Ἐκκλησία λόγω πένθους!!!...
* Τά στεφάνια στίς Κηδεῖες δέν προσφέρουν καμία ὠφέλεια στόν νεκρό...
*Στήν  περίπτωση κατά τήν ὁποία ὑπάρχουν  περισσότερα τοῦ ἑνός Μνημόσυνα, εἶναι λάθος νά διαβάζονται μετά τήν θεία Λειτουργία  ἀνεξάρτητα  τό ἕνα ἀπό τό ἄλλο, ἀλλά πρέπει νά διαβάζονται ὅλα μαζί, ἀπό κοινοῦ. (επίσης, δεν ειναι απαραίτητο να γίνονται τα ετήσια μνημόσυνα ακριβως την ημέρα που εκοιμήθη ο άνθρωπος αλλά κατά την κοντινότερη Κυριακή ή εορτή που θα γίνει Θεία Λειτουργία στο Ναό).

• Στα Ψυχοσάββατα μπορούμε να παραθέτουμε κόλλυβα είτε στον Εσπερινό της Παρασκευής, είτε στην Θεία Λειτουργία του Σαββάτου, είτε και στα δύο. Πρόκειται περί της ιδίας αξίας, αφού η ίδια ακολουθία διαβάζεται. και ο ιερέας διαβάζει όλα τα ονόματα μόνο την Παρασκευή (και στον Όρθρο)
• Τα ευλογηθέντα κόλλυβα δεν τα σκορπίζουμε στον τάφο, ούτε τα απορρίπτουμε στα σκουπίδια, πράξεις εκκλησιαστικά απαράδεκτες.

• Μνημόσυνο- Νεκρώσιμο Τρισάγιο (κατά την τάξι του Οικουμενικου Πατριαρχείου μόνο αυτό): https://docs.google.com/document/d/16x5jxKCxoRuvz5Hw6PdsGD-2CxNiR_LDCiV-Z4Oyf4A/edit?usp=sharing

  Μνημόσυνον εκτενές: https://docs.google.com/document/d/1n0_kA5U7GZRN4slKeYeCQby0Z_taNSLb7E7qF9Cmo-o/edit?usp=sharing

  πως ψάλλουμε πρακτικά το Μνημόσυνο: https://www.youtube.com/watch?v=QNzthejU36Y&list=PLVSe3KRn8Oacj0Jyh_IsQi239ikxtfMRL&index=4

  και εδω: https://www.youtube.com/watch?v=RLyetbEHa9w&list=PLVSe3KRn8Oacj0Jyh_IsQi239ikxtfMRL&index=5

  
  

•  Τριήμερα, εννιάμερα κλπ.μνημόσυνα τελούνται ή στην ακριβή ημέρα ή, αν δεν έχει γίνει ο ενταφιασμός,τελούμε την επομένη της ταφής, όχι πάντως την ημέρα του ενταφιασμού. Σύμφωνα άλλωστε 

  και με το Τριώδιο, (:εκκλησιαστικό βιβλίο) μέσα στην Μ. Τεσσαρακοστή τα μεν τριήμερα μετατίθενται για το πρώτο Σάββατο μετά τον ενταφιασμό, ενώ τα εννιάμερα για το επόμενο Σάββατο, διότι τότε μπορεί να τελεσθεί Θεία Λειτουργία . 

• Στα τρισάγια (εκτός από την ημέρα της ταφής) χρησιμοποιούνται μόνο κόλλυβα και όχι κρασί. 

•  είναι ορθό να προσερχόμαστε για να τελέσουμε τρισάγια στους κεκοιμημένους μας αφού πρώτα εκκλησιαστούμε, και σίγουρα πριν το πέρας της Θείας Λειτουργίας. 

• .Τα μνημόσυνα οφείλουν να γίνονται στην κοντινότερη ημερομηνία της επετείου του θανάτου, νωρίτερα, ακριβώς ή και αργότερα. Όχι όμως απαραιτήτως νωρίτερα.

• Εκτός της Θείας Λειτουργίας, εντός ή εκτός του ναού, στα μνήματα ή οπουδήποτε αλλού, με κόλλυβα ή χωρίς, τελούνται δεήσεις υπέρ των κεκοιμημένων και ονομάζονται «νεκρώσιμα τρισάγια».

• 
  

• Η παράθεση κολλύβων στη μνήμη αγίου ή υπέρ υγείας οφείλει να διαχωριστεί κάθετα από τα νεκρώσιμα κόλλυβα. Τα ευχαριστήρια κόλλυβα στη μνήμη αγίου, όπως αυτό συμβαίνει το Α’ Σάββατο των Νηστειών, μνήμη του διά κολλύβων θαύματος του αγίου Θεοδώρου του Τύρωνος, δεν έχουν καμία σχέση με τα μνημόσυνα των κεκοιμημένων, δεν ευλογούνται με τον ίδιο τρόπο και δεν έχουν καμία λειτουργική συνάφεια. Τα κόλλυβα αυτά παρατίθενται υπέρ υγείας των ζώντων πιστών ως ευχαριστία προς τον τιμώμενο άγιο, με ειδική ευχή από τον ιερέα, στην οποία μνημονεύεται ο άγιος, αλλά και ονόματα των ζώντων, οι οποίοι τα προσέφεραν. Στην περίπτωση παράθεσης κολλύβων υπέρ υγείας, αλλά ταυτόχρονα και νεκρώσιμων, συχνό φαινόμενο του Α’ Σαββάτου των Νηστειών, ο λειτουργός οφείλει να ευλογήσει πρώτα τα υπέρ υγείας κόλλυβα και ύστερα να τελέσει το υπέρ των κεκοιμημένων μνημόσυνο.

• Τρισάγιο πότε κάνουμε;

  Πότε κάνουμε τρισάγιο; Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να τελεστεί οποιαδήποτε μέρα, μετά από συνεννόηση με τον ιερέα της ενορίας σας. Συνήθως τελείται όμως στα τριήμερα, τα εννιάμερα και σε περιπτώσεις υπέρ νεκρών ή πεσόντων γενικά.

  Στα σαράντα αντιθέτως ψάλλεται η επιμνημόσυνη δέηση και η ακολουθία ονομάζεται σαρανταήμερο μνημόσυνο και όχι τρισάγιο.

  Πότε κάνουμε μνημόσυνο και πότε τρισάγιο;

  Γενικότερα υπάρχει μια σύγχυση για το ποιες ακολουθίες ονομάζονται τρισάγιο και ποιες μνημόσυνο, καθώς τείνουμε να τα ονομάζουμε όλα μνημόσυνα. Όμως, γενικότερα τα μνημόσυνα είναι πάντα συναπτόμενα με τη Θεία Λειτουργία και κατά συνέπεια γίνονται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας.

  Ας ξεχωρίσουμε τα δύο είδη αυτών των ακολουθιών, όπως τα κατηγοριοποιεί πλέον η ίδια η Εκκλησία.

  Τρισάγια τελούνται: Στα τριήμερα...Στα εννιάμερα...Υπέρ νεκρών/πεσόντων. Μνημόσυνα τελούνται: Στα σαράντα, Στο έτος

• 
  

• Ἰδιαιτέρως δε κατὰ τὴν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας, ὑπάρχει ἡ εὐλογημένη συνήθεια στὴν Παράδοσή μας, νὰ παραδίδουμε στὸ λειτουργὸ ὀνόματα προσφιλῶν μας, ζώντων καὶ κεκοιμημένων ὥστε ἐκεῖνος μὲ τὴ σειρά του νὰ τὰ μνημονεύσει στὴν Ἁγία Πρόθεση, νὰ τὰ ἀναφέρει ἕνα-ἕνα πάνω ἀπὸ τὸν Ἀμνὸ τοῦ Θεοῦ, τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου.Αὐτὸ ἔχει μεγάλη σημασία, διότι ἡ ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι ἡ ἱερότερη, ἡ πιὸ δυνατή, ἡ πιὸ ἀποτελεσματικὴ σὲ εὐλογία. Καὶ διότι κάθε ψυχὴ εἶναι ξεχωριστὴ μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Προσωπικοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ μας καὶ ἔχει τὴ θέση της καὶ δικαιοῦται αὐτῆς τῆς τιμῆς καὶ τῆς εἰδικῆς εὐλογίας.

• Πρώτα λοιπόν ο Ιερέας εξάγει τον Αμνό. Ακολούθως εξάγει την μερίδα της Παναγίας. Στην συνέχεια εξάγει τις μερίδες των Αγγέλων και των Αγίων. Τέλος εξάγει ο Λειτουργός και μερίδες μόνο χριστιανών ορθοδόξων (δηλ. βαπτισμένων) ζώντων και τεθνεώτων. Έτσι στο Άγιο Δισκάριο με αυτόν τον τρόπο υπάρχει πλέον όλη η Εκκλησία: Επίγειος και Ουράνιος και εν μέσω πάντων ο Κύριος. Αυτή είναι η μέλλουσα Βασιλεία.

• Το μνημόσυνο τελείται πάντοτε με τη Θ. Λειτουργία. Είναι σημαντική η μνημόνευση του Ονόματος του κεκοιμημένου την ώρα της Θείας Λειτουργίας διότι ενώνεται με το σώμα και το αίμα του κυρίου, μπαίνοντας σαν μερίδα στο Άγιο Ποτήριο.

• Α3: https://docs.google.com/document/d/1du3-ys6WGXbc_frG-wbwIlzQssZ6mPVrfyXg6yTf9ok/edit?usp=sharing